Welk besparingspotentieel heeft de procesindustrie qua energie en emissie?
De Europese Commissie stelde onlangs een pakket maatregelen voor om de overstap naar een lage koolstofemissie in alle sectoren van de Europese economie te versnellen. De nieuwe voorstellen maken deel uit van het ruimere kader met bindende doelstellingen om de uitstoot op het Europese grondgebied tegen 2030 terug te schroeven tot minstens 40% onder het niveau van 1990. Volgens experts is dit het moment bij uitstek om het besparingspotentieel qua energie en emissie van de procesindustrie onder de loep te nemen.
De recente EU-voorstellen omvatten bindende doelstellingen voor de uitstoot van broeikasgassen in de periode 2021-2030 en zijn gericht op de sectoren die niet onder het Europese systeem voor emissiehandel (EU ETS) vallen: transport, bouw, landbouw, afval, landgebruik en bosbouw. Deze nationale targets zouden samen een algemene daling van 30% opleveren binnen de Europese Unie, en maken deel uit van de strategie die vorig jaar werd uitgestippeld met het oog op een wendbare energie-unie met een toekomstgericht klimaatbeleid. Hoe kunnen we deze doelstellingen realiseren in zowel de ETS- als de niet-ETS-sectoren?
Slimme gebouwen
Onder de ETS-sectoren lijkt de bouwsector het grootste potentieel te hebben om het emissieniveau terug te dringen. Gebouwen zijn verantwoordelijk voor 40% van het energieverbruik en meer dan een derde van de CO2-uitstoot in de Europese Unie. Nieuwe gebouwen hebben jaarlijks minder dan 3 à 5 liter stookolie nodig per vierkante meter, terwijl oudere gebouwen gemiddeld 25 liter verbruiken. Bij sommige gebouwen loopt dat zelfs op tot 60 liter. Vandaag is ongeveer 35% van de gebouwen in de EU ouder dan 50 jaar. Door de energie-efficiëntie van gebouwen te verbeteren, zouden we het totale energieverbruik in de EU kunnen verminderen met 5 à 6%, en de CO2-uitstoot met ongeveer 5%.
Onderstaande figuur toont aan dat bijna een kwart van het uiteindelijke energieverbruik in de Europese Unie op conto van de gezinnen staat. Volgens Kari Lehtinen, voorzitter en CEO van Paroc Group – een internationale producent van steenwol – zouden energie-efficiëntere gebouwen zowel het emissieniveau als het energieverbruik kunnen terugdringen. "Er is behoefte aan sterke klimaatmaatregelen op nationaal niveau. Ik ben voorzichtig optimistisch en ga ervan uit dat de COP21-overeenkomst meer concrete maatregelen zal opleveren, zoals een aangepaste regelgeving. Het energieverbruik in nieuwe gebouwen zit momenteel goed, dat van bestaande gebouwen is een heel ander verhaal", aldus Lehtinen.
Experts menen dat een eenmalige, economisch haalbare investering in isolatie (terugverdientijd: max. 10 jaar) voor bestaande gebouwen al zou helpen om het energieverbruik van gezinnen terug te dringen met 500 m3 aardgas of 1 ton steenkool per jaar. Een thermische modernisering van ongeveer 3,5 miljoen oude, energieverslindende woongebouwen met verouderde HVAC-systemen zou een jaarlijkse besparing opleveren van 1 miljard m3 aardgas en 1,6 miljoen ton steenkool.
Figuur: uiteindelijk energieverbruik, EU-28, 2014 (% van het totaal, gebaseerd op het olie-equivalent in ton)
Bron: Eurostat
De procesindustrie kan nog wat leren van de bouwsector
Als we kijken naar de manier waarop het energieverbruik en de CO2-uitstoot kunnen worden verminderd, heeft de procesindustrie heel wat gemeen met de bouwsector. Ook hier schuilt het geheim voor duurzaamheid in haalbare oplossingen die de werkingskosten naar beneden halen door het warmteverlies – en dus ook de uiteindelijke energiebehoefte – tot een minimum te herleiden. Hoeveel zouden we kunnen besparen? Het antwoord op die vraag vinden we in Climate Protection with rapid payback – Energy and CO2 savings potential of industrial insulation in EU-27[1], het recentste rapport van de European Industrial Insulation Foundation. Volgens deze vereniging zonder winstoogmerk zou een betere thermische isolatie in de industrie veel energie kunnen besparen en ook de CO2-uitstoot naar beneden kunnen halen. Ondanks de kostenefficiënte implementering blijft dit potentieel tot op vandaag onaangeroerd.
Het rapport omvat verschillende casestudy’s waarin TIPCHECK-energieaudits werden uitgevoerd. Op een chemische fabriek in Frankrijk was het deksel van 30 kleppen en 35 opslagtanks niet geïsoleerd, met een nutteloos warmteverlies van in totaal 12.600 Mwh per jaar tot gevolg. Een investering van 100.000 euro voor de audit, het plaatsen van de isolatie en de materiaalkost vertaalde zich tijdens het eerste jaar in een besparing van 405.000 euro op de energiefactuur. In de daaropvolgende jaren liep dit bedrag op tot 505.000 euro, terwijl de investering op slechts twee en een halve maand was terugverdiend.
De studie gaat nog een stap verder en beschrijft ook het besparingspotentieel qua emissie en energie voor de EU. Als fabrieksmanagers in de hele Europese Unie economisch haalbare oplossingen (bv. isolatie van blote oppervlakken tot op een kostenefficiënt niveau, reparatie van beschadigde isolatie) zouden overwegen, zouden we volgens de European Industrial Insulation Foundation een jaarlijkse besparing kunnen realiseren van ongeveer 620 PJ energie en 49 Mt CO2-uitstoot. Het potentieel voor energiebesparing komt overeen met het energieverbruik van de Nederlandse industrie, terwijl de mogelijke daling van de CO2-uitstoot goed is voor 18 miljoen middenklassenwagens die jaarlijks 12.500 kilometer afleggen.
[1] http://www.eiif.org/awm/downloads/EU-Study_ClimateProtectionWithRapidPayback.pdf
Paroc is een toonaangevende Europese fabrikant van energie-efficiënte isolatieoplossingen voor nieuwe en gerenoveerde gebouwen en voor mariene, offshore, akoestische en andere industriële toepassingen. De Finse leverancier heeft in meer dan 75 jaar geschiedenis een reputatie voor innovatie, kwalitatieve producten, technische expertise en duurzaamheid verworven. Paroc wil een innovatieve en vertrouwde partner voor een duurzame bouwomgeving zijn.
Paroc heeft ongeveer 2.020 medewerkers in zijn fabrieken in Finland, Zweden, Litouwen, Polen en Rusland en verkoopkantoren in 14 Europese landen.
Tags:
