Gratis overnachten in de Zweedse natuur

FOTO Blommastuga, genesteld in de schaduw van een bosschage. Foto: mats.holmertz/@barometern.se DOWNLOAD

Dat je in Zweden overal het recht hebt om te wandelen, fietsen, skiën en kamperen, met uitzondering van tuinen, erven of landbouwgrond dat weten de meesten van ons wel. Dit staat bekend als allemansrätten, wat letterlijk het recht van iedereen betekent. Het is het recht op openbare toegang. Een integraal onderdeel van de cultuur van Zweden. Een andere manier van luxe beleven. Wat de meesten van ons niet weten is dat Zweden een informeel netwerk heeft van meer dan 200 gratis overnachtingshutten. Hutten en huisjes waar je maximaal 1 nacht gratis mag verblijven. Overnachtingsplekken, die variëren van primitieve trekkershutten tot moderne huisjes die je dus zo mag gebruiken zonder daarvoor te betalen. Alles is op basis van wie-het-eerst-komt, wie-het-eerst-maalt. De huisjes kun je niet van tevoren reserveren. Sommige daarvan zijn zeer eenvoudige schuilplaatsen die je alleen een dak boven je hoofd bieden en je beschermen tegen weer en wind.  Andere zijn wat grotere, voormalige jacht- of vissershutten of oude bos- en berghutten. Er zijn zelfs kleine huisjes bij die vroeger permanent bewoond waren en nu bewaard zijn als cultuurmonumenten die aan overheden en gemeenten zijn geschonken. De kwaliteit en uitrusting kan dus variëren van heel eenvoudig tot zeer comfortabel. Wat ze met elkaar gemeen hebben, is de nabijheid van de natuur en een slaapruimte voor meerdere gasten. Elke zomer komer er in Zweden nieuwe gratis overnachtingshutten bij o.a. dankzij het ARKNAT project, die duurzame schuilhutten bouwt in de natuur. Hutten die passen in de omgeving waar ze zich bevinden. Gebouwd met lokale bouwmaterialen zodat ze opgaan in de omgeving.

Stuglandet

De Zweedse fotografe Moa Karlberg fotogafeerde een groot aantal gratis hutten en huisjes die te zien zijn in het boek  Stuglandet ("het land van de huisjes"), dat ze samen met schrijver Kjell Vowles produceerde.

Hieronder alvast een overzicht van de vijf van de mooiste gratis huisjes voor één nacht in heel Zweden:

1.Blommastugan (Het Bloemenhuisje) - huisje voor 2 personen met een buitentoiletje. Dit eenvoudige bosarbeidershuisje ligt in de Zuid-Zweedse regio Kalmar län tussen Degerhyltan en Törnemåla in de gemeente Torsås. Het werd bewoond tot 1987 en daarna overgedragen aan de plaatselijke erfgoedvereniging, die het huisje liefdevol restaureerde. Je vindt dit huisje aan het fiets- en wandelpad Gullaboleden, ongeveer vijf kilometer van Torsås. De blommastugan is uitgerust met kookplaten op propaangas en twee bedden. Er is geen stromend water maar dat maakt het gevoel van avontuur en ontspanning des te groter.

2. Åbergs fäbodar - huisje met buitentoilet, open haard, brandhout en drinkwater

Het huisje is gebouwd aan het begin van de 19e eeuw en werd bewoond tot in de 20e eeuw. Het is vernoemd naar de voormalige eigenaren Jonas en Britta Åberg uit Ockelbo. Hoewel het huisje is afgesloten als je aankomt, is de sleutel vrij verkrijgbaar na een telefoontje naar het ter plekke aangegeven telefoonnummer.

3. Lafallshöjden - dit huisje biedt plaats aan 2 personen met  buitentoilet en houtkachel.

Dit huisje ligt in Midden-Zweden in het westelijke deel van Värmland in Norra Gunnarskog. Het wordt beheerd door het lokale museum van Gunnarskogen is gelegen in een prachtig landschap, waar tot de jaren 70 van de vorige eeuw landbouw werd bedreven. Het huisje  is bereikbaar met de auto, met de bus van Arvika naar Gunnarskog of te voet via het wandelpad vanaf Larstomta.

4. Fresketäppa - huisje voor 4 personen met buitentoilet en open haard

Dit huisje, dat tot 1948 permanent bewoond was, ligt ook in Norra Gunnarskog, maar wat verder van de bewoonde wereld. Hier kom je door 13 kilometer vanuit Larstomta te wandelen - of met de bus van Arvika naar Gunnarskog. Dit huisje stond 50 jaar leeg maar is nu gerestaureerd door de lokale,  historische vereniging.

5 Hjortronbergsmossen - blokhut met 6 tot 8 slaapplaatsen, buiten toilet, open haard en brandhout.

Dit huisje ligt ook in midden Zweden in het natuurreservaat Djupdalshöjden bij de stad Örebro, iets ten noorden van Kopparberg. De blokhut wordt beheerd door de gemeente en is speciaal gebouwd als overnachtingshut voor toeristen om een actieve levensstijl in de buitenlucht aan te moedigen. Het resultaat is een luxe maar ook duurzaam huisje. Er zijn zonnepanelen op het dak en een volledig assortiment keukengerei en serviesgoed. Deze blokhut is alleen te voet bereikbaar - vanaf de bushalte Kopparberg (op 14 km afstand) of vanaf de parkeerplaats Älvhöjden (op 5 km afstand). Drinkwater is verkrijgbaar op 100 meter ten noordoosten van de hut.

Vier tips voor hoe je de gratis huisjes het beste vindt:

1. Neem contact op met de lokale autoriteiten:  het regionale en lokale bureau voor toerisme of de gemeente. Zij verstrekken de benodigde informatie over de beschikbaarheid van de gratis huisjes in het gebied, inclusief de tips hoe er te komen.

2. Lees het boek 'Stuglandet'  van  journalist Kjell Vowles en fotograaf Moa Karlberg. Deze gids presenteert meer dan 200 gratis overnachtingsplekken verspreid over heel Zweden. Het boek dient als gids en geeft uitgebreide informatie over hoe je de idyllische huisjes moeiteloos en veilig bereikt. Het boek bevat alleen huisjes met slaapfaciliteiten. Helaas is het boek alleen in het Zweeds verkrijgbaar maar met hulp van een goede vertaalsite is dat goed te begrijpen.

3. Gebruik de Vindskyddskartan app: Deze app toont kaarten met daarop meer dan 3000 schuilhutten verspreid over heel Zweden. Er staan niet alleen huisjes en schuilhutten op, maar allerlei soorten wandelaccommodaties. De app geeft bovendien waardevolle informatie over de meeste schuilhutten in de lijst, waardoor je van tevoren kunt bepalen of een overnachting mogelijk is. De app is niet helemaal gratis, maar biedt wel een gratis proefperiode.

4. Kijk op de site van naturkartan.se: Deze website biedt (in het Engels) meer dan 500 treffers bij het zoeken naar "cabins". Hier vind je ook de niet-gratis huisjes. Je kunt op de site onder andere sorteren op toegankelijkheid met rolstoel of kinderwagen en bijvoorbeeld op termen als toiletten en verbindingen met het openbaar vervoer.

Anne Tusveld, PR Manager, Visit Sweden, Amsterdam

anne.tusveld@visitsweden.com, t: +31(0)6 53244305 

Visit Sweden is de officiële vertegenwoordiging van de Zweedse regering in de Benelux om Zweden als toeristische bestemming in de markt te zetten. Onze visie is om Zweden in 2030 de meest duurzame en aantrekkelijke reisbestemming ter wereld te maken. Een duurzame reisbestemming gebaseerd op innovatie. Meer dan ooit moeten doelgerichte reizen zinvol en bewust zijn. Ze moeten duurzame waarde creëren voor onze gasten, de lokale gemeenschap en onze planeet. Welkom in Zweden.

Tags: