Wrak van bijna 400 jaar oud Zweeds oorlogsschip ontdekt op de bodem van de Baltische zee

Wrak van bijna 400 jaar oud Zweeds oorlogsschip ontdekt op de bodem van de Baltische zee

Zweedse scheepsarcheologen hebben het wrak van het Zweedse oorlogsschip Äpplet (de Appel) uit 1629 gevonden. Al in december 2021 werd bij het eiland Vaxholm voor de kust van Stockholm een zeer groot scheepswrak ontdekt. Pas sinds eind oktober 2022 weten Zweedse onderzoekers na een lang onderzoek 100% zeker dat het om de Appel gaat – het zusterschip van de Vasa.

´ Onze hartslag versnelde toen we zagen hoe het wrak op de Vasa leek. Zowel de structuren als de krachtige dimensies voelden zeer vertrouwd aan. De hoop om een van de zusterschepen van de Vasa te vinden werd in ons aangewakkerd',  aldus Jim Hansson, scheepsarcheoloog bij Vrak, het wrakmuseum  in Stockholm.

De zijkanten van het schip waren gedeeltelijk op de bodem gevallen, maar de romp was bewaard gebleven tot een lager kanonneerdek. In de gevallen zijden bevonden zich kanonpoorten op twee verschillende niveaus - met andere woorden, dit was overduidelijk een oorlogsschip met twee kanondekken.

In het voorjaar van 2022 is een tweede, grondiger onderzoek uitgevoerd. Het duiken bracht details van de scheepstechniek aan het licht die voorheen alleen op de Vasa te zien waren. Er werden een aantal monsters en analyses gemaakt. Er werd onder meer vastgesteld dat het eikenhout voor het scheepshout in 1627 werd gekapt in het Mälarendal - op dezelfde plaats als het hout van de Vasa enkele jaren eerder.

'Dankzij metingen, constructiedetails, houtmonsters en archiefmateriaal is nu duidelijk dat het om de Appel gaat', aldus Patrik Höglund, zee-archeoloog bij Vrak.

Omdat de Baltische zee wat kouder is dan bv de Noordzee en daardoor bepaalde bacteriën niet heeft, blijven houten scheepswrakken in de Baltische zee – in tegenstelling tot vele andere wateren - zeer goed bewaard. In 1961 werd het grote oorlogsschip de Vasa er boven water gehaald. Het schip bleek nog bijna geheel in tact en is nu te zien in het Vasamuseum in Stockholm. Saignant detail: oorlogsschip de Vasa werd gebouwd door een Nederlandse scheepsbouwer die het voorsteven veel te hoog maakte, waardoor het schip kapseisde en met man-en-muis verging toen het op zijn eerste reis nog in de haven van Stockholm voer. Deze scheepsbouwer leerde van zijn fouten en daarom   werd de Appel een stuk breder gebouwd dan de Vasa. Toch was de Appel nog steeds geen succesvol schip. Het was moeilijk om in die tijd grote oorlogsschepen te bouwen met meerdere kanonneerdekken die ook nog snel konden varen en goed wendbaar waren.

Toen Zweden in 1630 deelnam aan de Dertigjarige Oorlog, bevond de Appel zich in de Zweedse armada die richting Duitsland voer. Het schip werd in december 1658 afgekeurd. Het jaar daarop werd de Äpplet tot zinken gebracht. Maar de exacte plek bleef lange tijd onbekend.

Of de Appel – net zoals de Vasa ooit naar boven wordt gehaald – is nog onduidelijk. Tot die tijd is de exacte plek waar de Appel ligt geheim en geldt bovendien een totaal duikverbod in het gebied rond het eiland Vaxholm.

Lees meer op vrak.se over de vondst van de Appel en over de Vasa